เส้นชั้นความสูง (Contouring)
แผนที่ ที่แสดงทั้งค่าระดับความสูงของพื้นดินและรายละเอียดต่าง ๆ ทั้งที่เป็นธรรมชาติ และมนุษย์สร้างขึ้น เราเรียกแผนที่ชนิดนี้ว่า Topographic map เวลาไปทำการสำรวจจะต้องวาง Bm ซึ่งเราเรียกว่า Vertieal control หรือจุดบังคับทางดิ่ง และทำวงรอบหรือสามเหลี่ยมเรียกว่า Horizontal Control ในแผนที่ ค่าความสูงจะมีหลายอย่างที่นิยมที่สุดคือ เส้นชั้นความสูง Contouring
Contour Line หรือ เส้นชั้นความสูง คือ เส้นจิตนาการของระดับที่คงที่บนพื้นดิน ซึ่งได้จากการลากเส้นคงที่ผ่านจุดต่าง ๆ บนพื้นดินที่มีค่าระดับเท่ากัน เส้นที่ลากโยงเหล่านี้เราเรียกว่า เส้นชั้นความสูง
Contour Interval
คือ ค่าความต่างของเส้น Contour
แต่ละเส้นซึ่งถูกกำหนดในแนวดิ่ง เช่น เส้น Contour
เส้นที่ 100 กับ 101 ความต่างคือ 1 นั้นคือ 1 เมตร คือ Contour
interval
การกำหนด Contour interval กำหนดได้ดังนี้
1. ลักษณะดินเดิมตามธรรมชาติ (Nature of grand) เช่น ดินที่มีความลาดชันมาก Contour interval จะมีค่ามาก แต่ถ้าเป็นพื้นราบ Contour interval จะต้องมีค่าน้อย ทั้งนี้จะทำให้ Contour Line ไม่ผิดกัน
2. มาตราส่วนแผนที่ Scale of the map ถ้าแผนที่มาตราส่วนเล็ก Contour interval จะมีค่ามากจะเห็นว่า Contour interval แปรผกผันกับ Scale
3. ขึ้นอยู่กับจุดประสงค์และเนื้อที่ทำการสำรวจ
4. ระยะเวลาและค่าใช้จ่ายในการสำรวจ
ลักษณะของเส้นชั้นความสูง
1. Contour Line ที่มีค่าความสูงต่างกันจะต้องกันไม่ได้ หรือระดับเท่ากันจะพาดผ่านกันไม่ได้
2. Contour Line ที่มีค่าระดับต่างกันจะรวมกันได้ก็ต่อเมื่อเป็นหน้าผาสูงชัน
3. ถ้า Contour Line ชิดหรือห่างกันจะแสดงให้เห็นลักษณะภูมิประเทศดังนี้
3.1 ลาดชั้น Steep Slope ชิดติดกันมากเป็นหน้าผา
3.2 Gentle Slope ลาดไม่สม่ำเสมอ คือสูง ๆ ต่ำ ๆ
3.3 Unform Slope ลักษณะพื้นดินราบเรียบมาก Contour เดียวขนานกัน
3.4 Plane Slope พื้นดินราบเรียบเป็นแผนเดียวกัน Contour จะเป็นเส้นทางและขนานกัน
4. เส้น Contour จะตั้งได้ฉากกับแนวที่ลาดชันมากที่สุด
5. เส้น Contour จะบรรจบกันเองเสมอไม่ว่าจะเป็นภูเขา หรือที่ลุ่ม (Depression Contour)
6. ค่าเส้นชั้นความสูงผ่านเส้นบันน้ำ Contour จะออกเป็น U-shape
7. ถ้า Contour ผ่าน Valley line จะออกเป็นรูป V-shape
8. เส้น Contour เส้นเดียวกันจะปรากฏบนด้านตรงกันข้ามของ Valley line
9. ถ้าพื้นที่สูงขึ้นหรือต่ำลง Contour line จะปิดเป็นวงรอบ
ข้อแนะนำเวลาเขียน Contour
1. การเขียน Contour ต้องเขียนแบบ Free Hant
2. เส้น Contour ที่เขียนนั้นจะตัดกันไม่ได้
3. Contour ทุกเส้นจะหายไปเฉยๆ บนแผนที่ไม่ได้ จะต้องเขียนให้ไปจดกับขอบของแผนที่หรือเริ่มออกจาก Spot elev ที่อยู่ริม ๆ พื้นที่
4. การเริ่มเขียนออกจากขอบเขตของแผนที่หรือเริ่มออกจาก Spot elev ที่อยู่ริม ๆ พื้นที่ที่จะเขียน Contour
5. ก่อนทำการเขียนจะต้องหาทิศทางของ Contour pint เสียก่อนในทิศทางที่เราจะเขียน Contour line ไป
6. การเขียน Contour ต้องเขียนกันไปเป็นกลุ่ม ๆ ไม่ใช่นึกอยากจะเขียนเส้นไหนก็เขียนไปจนสุดแผนที่หรือบรรจบเส้นทำให้ลืม Contour บางเส้น
วิธีการเขียนเส้นชั้นความสูง
หมายถึงการเขียน contour ซึ่งเริ่มจากการ plot ground point
Irtimation วิธีนี้ใช้การประมาณว่า Contour line จะผ่านตรงไหนของจุด Spot elev หรือจุด Ground point สองจุดซึ่งถ้าค่าระดับของ Spot elev ต่างกันก็จะถือค่าความลาดระหว่างจุดทั้งสองนั้นสม่ำเสมอกัน หรือเรียกว่า Uniform หรือ Plane slope ทำให้ทราบว่าความลาดนี้จะมี Contour point อยู่หรือไม่ ถ้ามีก็จุดไว้แล้วลาก Contour line ทีหลังก็ได้เป็นชั้นความสูงตามต้องการ นิยมใช้มาก